Braćo i sestre u islamu! Tema naše današnje hutbe je Ashabi – najbolja generacija muslimana. Cilj mi je da kroz zadatu temu pojačamo ljubav prema ashabima Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, i time ih učinimo uzorima u našim životima, umjesto lažnih uzora koje neki od nas imamo u glumcima, pjevačima, kriminalcima i podmitljivim političarima i sudijama. Ljubav prema ashabima je draga braćo i sestre dokaz našeg iskrenog imana, pa ih zato volimo i spominjimo samo po dobru!
Svako vrijeme i svako društvo ima svoje simbole, a simbol primjernog islamskog društva su ashabi Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, i oni koji ih slijede sve do Sudnjeg dana. Najbolji i najčvrći mu'mini poslije Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, su bili njegovi ashabi, koji su bili iskušani velikim iskušenjima i ostali su uspravni i oni su bili spremni na Allahovu, subhanehu ve te'ala, putu žrtvovati živote, imetke i sve svoje članove porodica.
Oni su se Poslaniku, sallallahu alejhi ve sellem, zavjetovali na vjernost i znali su da je put do Dženneta težak i da na tom putu ima mnogo prepreka, pa su izabrali taj put i znali su da je put do Džehennema lahak, ali su ga odbili, jer on vodi u vječnu patnju.
Kaže Allah, subhanehu ve te'ala, u 100. ajetu Sure En-Nur, spominjući i opisujući najbolju skupinu koja se ikada pojavila na Zemlji:
وَالسَّابِقُونَ الأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهَاجِرِينَ وَالأَنْصَارِ وَالَّذِينَ اتَّبَعُوهُمْ بِإِحْسَانٍ رَّضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ وَأَعَدَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي تَحْتَهَا الأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ
Allah je zadovoljan prvim muslimanima, muhadžirima i ensarijama i svima onima koji ih slijede čineći dobra djela, a oni su zadovoljni Njime; za njih je On pripremio Džennetske bašče kroz koje će rijeke teći. To je veliki uspjeh.
Kakve li časti za ashabe Muhammeda, sallallahu alejhi ve sellem, da je Allah, dželle še'nuhu, zadovoljan njima i da je za njih pripremio Džennete?!
A u ajetima 36. – 38. iste Sure, stoji:
فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَيُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ يُسَبِّحُ لَهُ فِيهَا بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ(36) رِجَالٌ لَا تُلْهِيهِمْ تِجَارَةٌ وَلَا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَإِقَامِ الصَّلَاةِ وَإِيتَاءِ الزَّكَاةِ يَخَافُونَ يَوْمًا تَتَقَلَّبُ فِيهِ الْقُلُوبُ وَالأَبْصَارُ(37) لِيَجْزِيَهُمُ اللَّهُ أَحْسَنَ مَا عَمِلُوا وَيَزِيدَهُمْ مِنْ فَضْلِهِ وَاللَّهُ يَرْزُقُ مَنْ يَشَاءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ(38)
U džamijama koje se Allahovom voljom podižu i u kojima se spominje Njegovo ime – hvale Njega, ujutro i navečer,(36) ljudi koje kupovina i prodaja ne ometaju da Allaha spominju i koji namaz obavljaju i sadaku udjeljuju i koji strepe od Dana u kojem će srca i pogledi biti uznemireni,(37) da bi ih Allah lijepom nagradom za djela njihova nagradio i da bi im od dobrote Svoje i više dao. A Allah daje kome hoće, bez računa.(38)
Govoreći o svojim ashabima, Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, kaže u hadisu koji bilježi imam Buharija:
عَنْ عِمْرَانَ بْنَ حُصَيْنٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ أَنَّ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: “خَيْرُكُمْ قَرْنِي ثُمَّ الَّذِينَ يَلُونَهُمْ ثُمَّ الَّذِينَ يَلُونَهُمْ.” – قَالَ عِمْرَانُ لَا أَدْرِي أَذَكَرَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بَعْدَ قَرْنَيْنِ أَوْ ثَلَاثَةً.” – إِنَّ بَعْدَكُمْ قَوْمًا يَخُونُونَ وَلَا يُؤْتَمَنُونَ وَيَشْهَدُونَ وَلَا يُسْتَشْهَدُونَ وَيَنْذِرُونَ وَلَا يَفُونَ وَيَظْهَرُ فِيهِمْ السِّمَنُ.” (البخاري)
Prenosi Imran ibn Husajn, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: „Najbolja generacija (muslimana) je moja generacija, pa oni poslije njih, pa oni poslije njih.“ – Kaže Imran: „Ne znam je li Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, spomenuo dvije ili tri generacije. – „Poslije vas će doći ljudi koji će varati, a neće biti od povjerenja, svjedočiće ali neće biti traženi za svjedoke, zaklinjaće se ali im se neće vjerovati i proširiće se među njima gojaznost!“ (Buharija)
A u drugoj predaji koju bilježi imam Ibn Madždže stoji:
عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الْخُدْرِيِّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ أَنَّ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: “لَا تَسُبُّوا أَصْحَابِي فَوَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ لَوْ أَنَّ أَحَدَكُمْ أَنْفَقَ مِثْلَ أُحُدٍ ذَهَبًا مَا أَدْرَكَ مُدَّ أَحَدِهِمْ وَلَا نَصِيفَهُ.” (ابن ماجه)
Prenosi Ebu Seid El-Hudri, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve selem, rekao: „Ne govorite ružno o mojim ashabima, jer tako mi Onoga u čijoj Ruci je moj život, kada bi neko od vas podijelio sadake kao Uhud, ne bi postigao pregršt nekoga od njih, niti pola od toga!“ (Ibn Madždže)
Ashabi, Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, su u miru bili blagi, u džihadu su bili hrabri i nepokolebljivi, oružje su nosili i upotrebljavali samo na bojnom polju, poznavali su vjeru i radili su po onome što su naučili, noći su provodili u ibadetu, u toku dana su bili marljivi, hodali su oborenih pogleda, međusobno su se voljeli u ime Allaha, čuvali su jedni druge, jezici su im uvijek bili vlažni od spominjanja Allahova imena i Kur'ana i oni su potpuno ukrotili svoje strasti i predali se Allahu.
Svaki ashab je bio institucija za sebe, svaki je bio ummet, a kako i ne bi kada ih je odgajao Alahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, svaki od njih je bio poseban i po nečemu prepoznatljiv, svaki je imao neku situaciju, imao je stav, svaki je ili savjetovao ili je prihvatio savjet, a među njima je bilo onih koji su se u svemu posebno isticali, od kojih su na prvom mjestu desetorica sahaba kojima je nagoviješten džennet (Ašere mubešširini), a to su: 1) Ebu Bekr Es-Siddik, radijallahu anhu, Poslanikov, sallallahu alejhi ve sellem, saputnik Hidžre, njegov ashab u pećini Sevr, prvi halifa Hulefair-rašidina, ashab za kojeg Muhammed, sallallahu alejhi ve sellem kaže: “لَوْ وُزِنَ إِيمَانُ أبِي بَكْرٍ مَعَ إِيمَانِ جَمِيعِ الْخَلْقِ لَرَجَحَ إِيمَانُ أَبِي بَكْرٍ.” “Kada bi se izvagao iman Ebu Bekra sa imanom svih stvorenja, prevagnuo bi iman Ebu Bekra.” 2) Omer ibn El-Hattab, radijallahu anhu, koji je primio islam nakon Hamze ibn Abdu-l-Muttaliba, radijallahu anhu, do tri dana. Prije njegova prelaska na islam Muhammed, sallallahu alejhi ve sellem, je učio dovu: ”Allahu moj, pomozi islam sa jednim od dvojice koji je Tebi draži: Omerom ibn El-Hattabom ili Amrom ibn Hišamom (Džehlom)!“ I Allah, dželle še'nuhu, je islam pomogao sa Omerom ibn El-Hattabom, tim velikanom islama, koji je nakon smrti Ebu Bekra Es-Siddika, radijallahu anhu, izabran za halifu, a u njegovo vrijeme hilafeta je došlo do velikog proširenja Islamske države. 3) Osman ibn Affan, radijallahu anhu, blagi, darežljivi i stidljivi ashab „zbog čijeg stida se stide meleci“, koji je bio treći halifa Hulefair-rašidina. 4. Alija ibn Ebi Talib, radijallahu anhu, četvrti halifa Hulefair-rašidina, oštorumni i neustrašivi ashab, 5. Seid ibn Zejd, radijallahu anhu, koji je u vrijeme dok je bio namjesnik Damaska pisao pismo Ebu Ubejdi da umjesto njega za namjesnika postavi nekoga drugog, kako bi se on priključio mudžahidima, jer mu je borba na Allahovu putu bila draža od namjesnikovanja. 6. Sa'd ibn Ebi Vekkas, radijallahu anhu, veliki i neustrašivi vojskovođa, oslobodilac perzijskih riznica i junak EI-Kadisijje. 7. Abdurrahman ibn Avf, radijallahu anhu, koji je bio prepoznatljiv po svojoj odvažnosti i darežljivosti, do te mjere da ne bi htio leći dok ne bi podijelio sve što je imao, a Allah bi mu imetak stalno uvećavao. I često je plakao od straha pred Allahom zbog imetka koji je postizao i potom ga dijelio! 8. Talha ibn Ubejdullah, radijallahu anhu, koji je prednjačio u džihadu i dobročinstvu, za kojeg je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, nakon Uhuda rekao da je on „šehid koji hoda po Zemlji.“ 9. Ebu Ubejde Amir ibn El-Džerrah, radijallahu anhu, oštroumni, rječiti i povjerljivi ashab, koji je imao nadimak Emin ummeta. 10. Zubejr ibn El-Avvam, radijallahu anhu, odvažni ashab koji je na Uhudu po naređenju Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, ubio jednog od najhrabrijih mušrika, a u bici na Hunejnu, mušrici su ispred njega bježali.
Braćo i sestre, spomenuli smo samo desetoricu ashaba kojima je nagoviješten Džennet (Ašere mubešširin), a lista zaslužnih ashaba je preduga za ovako kratku hutbu.
Neka ashabi Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, budu uzori nama i našoj djeci i inspiracija za naš uspravan hod u ovom kratkom i varljivom dunjalučkom životu!
Molim Allaha, subhanehu ve te'ala, da nas učvrsti na putu islama, da pomogne našoj braći u Palestini, Siriji i na svakom drugom mjestu gdje su ugrožena prava muslimana, da im da skoru pobjedu i oslobodi zulumćara, da Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem i ashabe učini našim istinskim uzorima, da nam pomogne da sačuvamo našu lijepu Bosnu i Hercegovinu i u njoj živimo i uživamo u dinu, miru, slobodi i blagostanju, da nas sačuva iskušenja koja ne možemo podnijeti, da našu djecu i potomke učini prvacima ummeta, da nam oprosti grijehe i uvede nas u obećani džennet, u društvu sa poslanicima, iskrenim, šehidima i dobrim ljudima!
وَ السَّلَامُ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَةُ اللهِ!