S prvim jesenjim danima počinje da se širi miris pečene paprike.U selima i varošima, mesnate crvene paprike cvrče i puše se na „smederevcu“,roštilju ili improvizovanim pećima od običnog pleha na terasama, u dvorištima i između blokova zgrada.Kad se prohladi, pakuje se u kese, pa u zamrzivač ili se od nje pripremaju ajvar i razni drugi pikantni specijaliteti.
Ovo povrće može biti žute,zelene,narandžaste,crvene,pa čak ljubičaste,braon i crne boje.Po obliku,razlikuju se stožaste,prizmatične,loptaste,baburaste,spljoštene…
Dobro je poznat njen veoma aromatičan miris i ukus koji svakom jelu daje predivnu aromu.Već dugo vremena upotrebljava se u kuhinjama širom svijeta za pripremanje raznih jela i pića, a zbog jarkih i raznovrsnih boja rado se koriste i za dekoraciju.
Svježa,konzervirana,pečena,suha ili tucana,slatka,blaga ili papreno ljuta,paprika je u svakom obliku izuzetno cijenjena namirnica.Sezona berbe je od proljeća,do jeseni, ali su korišćenje savremenih plastenika i brzina transporta doprinjeli da svježa paprika na našoj trpezi bude prisutna tokom cijele godine.Upravo svježa paprika najbolja je i najzdravija za jelo,a ljekovitim se smatra njen mesnati dio.
U probavnom sistemu spriječava razvoj bakterija truljenja,poboljšava apetit i varenje hrane,jer pospješuje lučenje želudačnog soka i podstiče rad crijeva.Dokazano je da sadrži četiri puta više vitamina Ce nego limun ili pomorandža,pa se preporučuje kao dodatak ishrani za jačanje imunološkog sistema.Prisustvo jedinjenja citrina utiče na površinsku cirkulaciju,čime se povećava elastičnost i propustljivost kapilara,što je korisno u liječenju artritisa.I vjerovanja u afrodizijačka svojstva temelje se na uticaju paprike na pojačanu cirkulaciju.Zbog sadržaja značajne količine vitamina A i Be,posebno Be-1,a još više vitamin E,pripisuju joj se i antikancerogena svojstva.
U kemijski sastav paprike ulaze i ugljeni hidrati i eterična ulja.Sastojak kapsaicin je odgovoran za ljutinu i ljekovitost plodova paprike,a ima ga više što je paprika manja.On je zaslužan i za podjelu paprika na slatke i ljute.Žlijezde koje sintetišu ovaj alkaloid nalaze se duž nerava paprike,i zato osobe sa osjetljivim stomakom obavezno treba da otklone te žilice.
Paprika se u Evropi najviše gaji u Mađarskoj i Makedoniji.Na tržištu je najzastupljenija leskovačka paprika,ali i belopalanačka „vrtka“ je ipak nešto posebno.Specifičnog je mirisa i ukusa,ima tanku kožicu koja se prosto topi u ustima,ali zadržava strukturu pri termičkoj obradi i ljigavi se.Najčešće na trpezi je suha punjena paprika.Uzorci sjemena ove paprike dostavljeni su Institutu za povrtarstvo radi njene zaštite i selekcionisanja nove vrste.
Izvor:Magazin(Dana Stanković 2018.)
