Kad se govori o ljubuškim Ibruljima jedni će pomisliti na opjevanog junaka Mustafu Ibrulja, drugi na muderisa ljubuške medrese i osnivača ženskog mekteba Muhameda ef, Ibrulja ili na vrlo talentiranog, rano preminulog slikara Hamu Ibrulja, treći, malo upućeniji, na vrhovnog šerijatskog sudiju Mustafu Ibrulja ili na Mulu Ibrulja, jedinog muslimana pukovnika u austro- ugarskoj vojsci. Vrlo malo će ih se sjetiti još jednog uglednog Ibrulja iz Ljubuškog, Huseina ef. Ibrulja, člana prvog Ulema medžlisa*, Vijeća četiri najbolja islamska pravnika i teologa u Bosni i Hercegovini.
Odlukom prejasnog vladara Franje Josipa 17. oktobra 1882. godine imenovan je Reis ul-ulema Mustafa Hilmi ef. Hadži Omerović i članovi Ulema medžlisa Hasan ef. Pozderac, Mehmed Nezir ef. Škaljić, Nuri ef. Hafizović i Husein ef. Ibrahimović*. Svečanoj predaji prekrasne, na pergamentu izrađene diplome Cara i kralja prvom Reisu i čitanju naredbe o ustoličenju članova prvog Ulema medžlisa u velikoj dvorani Konaka 15. decembra 1882. godine prisustvovali su poglavar zemlje baron Appel u generalskoj paradi, doglavnik baron Nikolić, najviši činovnici Zemaljske vlade u paradnim uniformama i u svečanom crnom ruhu, vladini savjetnici*, štabni oficiri i veliki broj hodža, imama, mula i domaćih prvih uglednika.
U pozdravnom govoru baron Appel je, predajući Reisu dekret o imenovanju potpisan carskom rukom, pored ostalog istakao da mu se dodjeljuje Vijeće, koje se sastoji od najučenijih i okušanih ulema*. (1,2)
Carskim ukazom je određeno da Ulema medžlis ispituje kandidate za šerijatske sudije i njihove zamjenike koje zatim Reis predlaže Zemaljskoj vladi. Godišnja primanja člana Ulema medžlisa iznosila su 2.000 florina iz proračuna Zemaljske vlade. (3)
O Huseinu ef. Ibrulju kao vrlo učenom alimu i članu Ulema medžlisa nema dostupnih pisanih izvora, osim jednog, objavljenog u „Bošnjaku“ povodom njegove smrti u septembru 1891. godine:”Husein ef. Ibrulj preminuo je dne 28. prošlog mjeseca nakon dugoga bolovanja, te je sutradan u podne ukopan. Merhuni je bolovao dulje vremena od bolesti u nogama, a osobito od hadžilarskog bajrama pao je na postelju, te iz kuće nije mogao nikud izaći; bio je između 75—80 godine star; od ustrojstva Ulema medžlisa bio mu je član sve do smrti; nakon sebe ostavio je ženu* i dvoje nejake djece, i to jedno muško od 14 godina i jedno žensko od 3 godine. Nauke je svršio u Carigradu, te je dulje vremena u svom rodnom mjestu boravio u Ljubuškom kao muderis*; on je bio vrlo miran, pobožan i skroman čovjek, te je rahmetlijina smrt za nas zaista znatan gubitak. (4)
Umjesto Husein ef. Ibrulja za člana Medžlis uleme imenovan je mostarski muderis i pedagog Ahmed ef. Dizdar u januaru 1892. godine. (5, 6)
* Ulema-medžlis (ar.)- skup, savjet, vijeće ulema, upravni i nadzorni organ Islamske vjerske zajednice. Sastavljen je od četiri alima i reisu-l-uleme kao predsjednika.
* Ulema (ar)- priznati autoritet u islamskoj teologiji, alim, vrlo učen čovjek, učenjak.
* Ibrahimović- Zvanični organi austro-ugarske vlasti promijenili su prezime Ibrulj u Ibrahimović, u nekim izvorima Ibruljević. Slično se dogodilo i sa prezimenom Bilal; svjetskom umjetniku Enkiju Bilalu, ljubuškog porijekla po ocu, novinari su prezime „prekrstili“ u Bilalović, da bi sakrili njegovo muslimansko porijeklo. Ibrahimovići, Ibruljevići i Bilalovići nikada nisu živjeli u gradu Ljubuškom.
* Svečanosti je prisustvovao i vladin savjetnik Mehmed-beg Kapetanović Ljubušak. Nije isključeno da je uticao na izbor Husein ef. Ibrulja za člana Ulema medžlisa, dobro poznajući njegovu učenost i držanje.
* Žena Huseina ef. Ibrulja Hatidža bila je rodom iz Sarajeva U braku sa Husein ef. imala je dvoje djece. (Naši dopis. Bošnjak 1892, 21, 2, 2, od 26. maja).
* Muderis (ar.)- nastavnik, profesor medrese. Medresa uz džamiju na Žaljaku osnovana je prije 1850. godine. U salnamama Bosanskog vilajeta navodi se 1873., 1874. i 1875., ali ne i 1876. i 1877. godine. Radila je i 1882. godine, upravo kada je muderis Husein ef. Ibrulj zvanično postao član Ulema medžlisa. (Pregled medresa i mekteba u Bosni i Hercegovini 1882. godine., Salname, Vilajet Bosna, Sarajevo 1866-1878., Arhiv BiH, ZVS 1882, 18, 38/110).
- Zvanično. Sarajevski list 1882, 140, 1, od 15. decembra.
- Svečana instalacija Reis-el-Uleme i članova Medžlisa Ulema u Sarajevu Sarajevski list 1882, 150, 2, od 15. decembra.
- Mulić i sar. Konjic i njegova okolina u vrijeme austro-ugarske vladavine. Sarajevo, 2007.
- Bošnjak 1891, 14, 3, od 1. oktobra.
- Novi Član medžlisi-uleme. Bošnjak 1892, 3, 2, od 21. januara.
- Mehmedović A. Alimi (Učeni ljudi) mostarske porodice Lakišić- Dizdar. Ahmet ef. Dizdar. Most, novembar 2006, 204 (115 nova serija), Mostar 2006.
Sadiković Halid
