Sulejman-beg Kapetanović je postao ljubuški kapetan 1815.godine,poslije smrti
Mahmud-kapetana Hadžalića.O tome nema pisanih izvora kao ni o Sulejman-kapetanu sve
do 1827.godine.
Naredbom bosanskog valije Derviš-Sulejmana od 5.jula 1827.godine daje se na
znanje ljubuškom kadiji i kapetanu Sulejman-begu da fratri sela Grabovac u
nahiji Buško Blato mogu sagraditi dvije sobe i da se tome ne smije niko
protiviti,niti se miješati u njihovu gradnju.Sačuvana je i jedna potvrda ( temessuk ) ovog kapetana kao posjednika resmova od
voskarnice i bejtul mala.Iz potvrde se vidi da je Sulejman, kapetan Ljubuškog
31.oktobra 1827.godine predao prihode Salih-begu,ćehaji čauša u Sarajevu.Tekst
temesuka u prevodu mr Ramize Smajić,dipl.orijentaliste,turkologa i arabiste, glasi:Povod pisanja ovog temesuka je ovo:Neka se uzme od ranije utvrđeni iznos poreza od voskarnice u Sarajevu i bejtu
‘l-mala koji su na nama u tom gradu i njegovoj okolini.Stvar oko uzimanja poreza je ovakva : obračunati su prihodi od 1242. i 1243.godine
(1827.i 1828.godina,o.a.).Oni su predati ćehaji čauša Bosanskog ejaleta,uvaženom
Salih-beg efendiji,koji je za tu obavezu opunomoćen i ima sa naše strane posebnu
dozvolu da to preuzme.Kako je pomenuto obračunato ,neka se niko ne miješa u obavezu sa naše strane oko
poreza koji se odnose na pomenutu voskarnicu i bejtu ‘l-mal u Sarajevu i okolini.Pisano 11.rebia II,1243 godine.Pečat : Sulejman,kapetan Ljubuškog .Prvi i jedini sultanski dokument u kojem se spominje ljubuški kapetan Sulejman-beg
je berat sultana Mahmuda II od 16. augusta 1829. godine.Iz berata se saznaje da su
sinovi Sulejman-bega,Ali-beg i Derviš-beg, kupili za 2000 groša na više puta
ponovljenoj javnoj dražbi četvrtinu mukate ( zakupa ) od 2382 groša u duvanjskoj
nahiji,ostale poslije smrti nekog Mehmed-bega.U toku 1830.godine Sulejman-beg je pokazao hrabrost i energičnost u odbrani vitalnih
interesa Ljubušaka.Stanovnici doline Rastoka ( područje ljubuške kapetanije na
granici ) napravili su nasip da se zaštite od proljetnih voda,ali su time nastale
velike štete susjednim naseljima u austrijskom području od poplava nadošlog potoka
Mlade.Nasip je porušen u dogovoru austrijskih i turskih vlasti,ali nije ostalo na
tome.Ljubuški kapetan nije priznao taj dogovor i odmah je,uz punu podršku
naroda,ponovo podigao nasip.Nastao je spor koji bi mogao poremetiti prijateljske
odnose Porte i Beča.Ljubuški kapetan nije mnogo mario ni na pašine ( valijine )
naredbe,niti na opomene iz Istanbula.Nije dozvolio da se spor,godinama
nerješen,okonča na štetu Ljubušaka.Tek kad su turske i austrijske vlasti u dolinu
Rastoka uputile inženjere ,stanje se smirilo.Inženjeri su predložili da se
plavljenje doline Rastok može spriječiti ako se sruši nasip kod Selimovca i
novopodignuti nasip kod Zaslova Blac i podigne novi kod Udice.To je vjerovatno i
učinjeno 1831.godine.Sulejman-kapetan je zajedno s drugim hercegovačkim prvacima bio protivnik pokreta za
autonomiju Bosne na čelu sa Husein-begom Gradaščevićem (1831-1832 ).Bio je pristaša
sultana i saveznik Ali-age Rizvanbegovića i drugih hercegovačkih prvaka i poslije
sjajne pobjede Husein-bega nad turskom vojskom 18.jula 1831.godine na Kosovu.Samo
mjesec dana kasnije otišao je u Stolac da se pokloni Ali-agi i da mu izrazi
pokornost i time do kraja pokreta bude protiv Husein kapetana.To se vidi iz <
zapovidi > Ali-age od 24.augusta 1831.godine : <…Kapetanbeg od gliubuskoga dosoie
kmenni i itat ucinio,tersanmu iznova dao Buiruntiu na Ajanluk da bude zabit od vas
prave i virne czarske raije,daklen poznajtega za svoga zabita kao i prie,i buditemu
poslušni >…Niz pobjeda pristaša pokreta Husein-bega u Hercegovini ozbiljno je doveo u pitanje
pozicije ljubuškog kapetana.Njegovu kapetaniju,odnosno kadiluk Husein-beg je dao na
upravu novom sandžakbegu Hercegovine,Osman-begu Manovu.Tih burnih dana se jedino
Stolac,sa Ali-agom uspješno odupirao napadima vojske Husein-bega.Izoliran kao
sultanov pristaša,prepušten napadima moćnih protivnika,tražeći sigurnost za sebe i
svoju porodicu,Sulejman-beg sredinom novembra 1831.godine napusti Ljubuški i pređe u
Dalmaciju ,u Imotski.Možda se koji put do maja 1832.godine privremeno vraćao
kući,ali o tome nema pisanih spomenika.Do krvavog okršaja Osman-bega Manova i Sulejman-bega došlo je pola godine kasnije na
Utvici,brdu kod Vitine,31.maja 1832.godine.Ljubuški kapetan pretrpio je težak poraz
i jedva se spasio bijegom u austrijsku Dalmaciju.Ali ni pobjednik Osman-beg Manov
nije dugo uživao u pobjedi.Samo koji dan kasnije morao se povući iz Vitine i
Ljubuškog,jer je početkom juna,Husein-beg pretrpio presudne poraze na Palama i na
Stupu kod Sarajeva.Poslije pada Husein-kapetana bosanski namjesnik Kara Mahmud Hamid paša pozvao je
Sulejman-bega u Sarajevo da lično izrazi pokornost sultanu.Ljubuški kapetan se pred
sultanovim namjesnikom opravdao kao protivnik,a ne pristalica pokreta
Husein-kapetana što je bila prava istina.Vratio se srećno kući u Vitinu,za razliku
od drugih bosanskih prvaka koji su, po dolasku u Sarajevo, protjerani u Solun.Čini se da udarci od poraza na Utvici Sulejman-begu nisu tako teško pali kao mjere
reforme.Odmah po dolasku u Sarajevo 1835. godine ,novi sultanov namjesnik,surovi
Vedžihi-paša ,sazva bosanske prvake i saopšti im da se ukidaju kapetanije i kapetani
i uvode muselimi i muselimluci.Sulejman-beg tako postade muselim ljubuški sa
statusom pokrajinskog činovnika koga je bosanski valija mogao smjeniti i premjestiti
po volji.Funkcija muselima nije bila nasljedna kao funkcija kapetana,niti je
muselim,kao ranije kapetan,bio vojni zapovjednik.Tako Sulejman-beg ostade u
povijesti zapamćen kao posljednji ljubuški kapetan i prvi ljubuški muselim.Sulejman-kapetan se svojski brinuo za privredni napredak ljubuškog kraja.Uložio je
mnogo truda da se regulira tok Trebižata,zaslužan je za vrlo uspješno gajenje
pirinča u Veljacima od 1834.godine i sadnju maslina.Za vrijeme nerodnih godina
dijelio je besplatno siromašnim seljacima žito za prehranu i sjeme za sijanje žita,a
oni bi to vraćali u rodnim godinama.Dva dokumenta iz 1830.i 1833.godine potvrđuju da
je zbog neubiranja poreza skoro stalno bio dužan sultanskoj blagajni.Branio je
interese ljubuških težaka i nerijetko je u tom smislu pružao otpor naredbama iz
Sarajeva i Instanbula i radio < na svoju ruku >.U stalnim i surovim međusobnim
borbama za vlast za njegovu naklonost su se otimali stolački i počiteljski
kapetan,ali bez uspjeha.Bio je obrazovan čovjek,širokih vidika.Nabavljao je i čitao
knjige na turskom,arapskom i perzijskom jeziku i vjerovatno je imao malu
biblioteku.Pouzdano se zna da je na jednoj rasprodaji u Sarajevu bio među kupcima
knjiga.Cijeli život proveo je kao derviš u skromnoj molitvi.Pred kraj života obavio
je hadž.Zajedno s njim na hadžu je bilo deset njegovih najmilijih pouzdanika,među
njima i njegov bajraktar Ahmet-aga Maksić.Sulejman-beg je bio ljubuški kapetan od 1815.do 1835.godine,a otada ljubuški muselim
do smrti 18.decembra 1848.godine.Poslije njegove smrti,ljubuški muselim bio je
njegov stariji sin Ali-beg.O posljednjem ljubuškom kapetanu sarajevski muftija Muhamed Šakir Muidović ( Mehmed
Šakir b. Mehmed Muid-zade ) ,učenjak i pjesnik,spjevao je kasidu dok je bio na
proputovanju 1831. godine u kasabi Ljubuški.Kasida je odnosi u prvom dijelu na
veliku osmansku tvrđavu u Ljubuškom,a u drugom na njenog zapovjednika i kapetana
ljubuškog Sulejman-bega.Dio kaside o Sulejman-begu,na turskom jeziku i u prevodu na bosanski jezik doktora
nauka i hafiza Kadrić Adnana,turkologa,glasi :…< Qalanin hifzinda dâimdir Süleymân qapudânHoş emîr olmuş ona hâmi heme leyl ünehâr.U čuvanju tvrđave je postojan Sulejman kapetanZapovjednik prijatan, zaštitnik njen i kad je noći i kad je danDin u devlet sâdiki ve hâfiz-i emr-i HâlikiFâris-i cevlân ki sâlâr ehl-i kârzârVjeri i državi odan je, u životu čuvar naredbe StvoriteljeveKonjanik u kasu što napada razne napadače kavgadžijeEsb-i cevlâni felek-i râm olmuş ona zîr-i zîn (eyer vurma)Dop düşmen gelesin meydânda altundur kenârSedlanje ata za kasanje za njeg bijaše – sudbi pokoravanjeDa umišljeni dušman dođe, na bojištu biće blijedožuti narcis kraj provalije
Tig-i a'dâ sözüne hukm-i qazâ qâimaqâmReeytu iqbâline mihr ü felek sancâqdârMaču neprijateljske riječi presuda je on, kajmakamPogledah u budućnost njegovu – suncu i nebu bajraktar
Gibta fermâyi ‘utârid hâme-i irfân hemZihn-i pâki levha qarşu dâimâ âyinedârMerkur što ga u čežnju tjera kalem je tajne spoznaje, irfanaČista pamet njegova prema Levhi uvijek odledalo pridržavaTab’ mirât-i Iskender melik-i Dârâ qandadirYek-nazarda ehl-i surat-i milkine eyler dilârU krvi je žig ogledala Iskenderova i kralj Dara
Pri prvom pogledu, onaj što se ogleda za vlast sve radi, dušu uzima.Nâm-i Hâtem-i Tayy olub tumâr cudünde ânunHândan rukn-i vâlâ irs-i ecdâd-i kibârPo obilju darežljivosti svoje njego ime postaje ime Hatema TajaVisoki stub hana iz naslijeđa velikih, slavnih pradjedovaSidq u ihlâs üzere devlet emrine münqâddürCeşm ü câni dâimâ nâzir bi-emr-i şehriyârPokorava se naredbi države što se na istini i iskrenosti održavaOko i duša njegova stalno nadgledaju, po zapovijedi padišaha
Mahmedet pirây-i rehber-i sâlik râh hudâMâlik-i tab’-i safâgân vefa vel-itbârDobro djelo je šejh-vodič onom što traži put uputeVlasnik žiga čistoće oprosta i sustezanja
Menqabet ârây-i âlem ma'den-i cud ü keremHvân-i ihsâni keşîde ruze bahş mur u mârPripovijest o mišljenjima svijeta, rudnik darežljivosti i plemenitostiSofra dobročinstva njegova kao dar za dug dan i za mrava i ono što miliŞevqiyle bir vecihle Qurana kilmiş iqtidâDâimâ Qurân hvân munqâd emr-i KirdkârS radošću na način da je Kur anu pokoranKur an uči – stalno je zapovijedi Stvoritelja odanEmr-i dine böyle say itsün gözümle gormedimKimseyi âlemde gezdim her zemin ve her diyârOkom svojim ne vidjeh ja da neko tako na naredbi vjerskoj ustrajavaNikoga, a na svijetu obiđoh svaku zemlju, svaki krajHaqq-i Teâlâ ümür ve evlâdini kilsun çok mezidGönceveş qalbi açilsun handeler olsun hezârNek mu Uzvišeni Hakk život i porod stalno uvećavaNjegovo srce poput pupoljka nek otvori na hiljade osmijeh-laticaKelek Şâkir, Bekir manayi aceb-i muşâtadirHoş giyordi câme-i zerbeft lafz-i âbdârO Šakire nevoljni, Bekir je kao čudnovata dlaka s brade njegove otkinutaDobro mu stoji surmom okićena odjeća, govora prijatna “.HALID SADIKOVIĆ