VRIJESAK (Calluna vulgaris)

Vrijesak je ljekovita biljka koja može narasti od oko jednog metra.Taj vazdazeleni grm može živjeti   relativno dugo,čak nekoliko desetaka godina.Stabljike su razgranjene, pri dnu su udrvenjele i pužu po
tlu. U gornjim dijelovima uspravnih stabljika razvijaju se cvjetovi svijetlo ljubičaste boje.Biljke se
obično beru za vrijeme cvatnje,od jula do kraja oktobra.Beru se cvjetovi koji se skidaju sa cvatućih
stabljika ili se beru vrhovi stabljika zajedno sa cvjetovima. Potom se cvjetovi i stabljike suše na
sjenovitom prozračnom prostoru.Vrijesak se obično može naći na većim površinama gdje raste veći
broj biljaka ove vrste.Voli kisela tla,a može se naći u relativno suhim i svijetlim šumama, a ponekad
zna rsti i po livadama.Rasprostranjen je u zapadnoj Evropi,sjevernom dijelu Male Azije,pa čak i u
zapadnom Sibiru.
Vrijesak se upotrebljava od davnih vremena u narodnoj herbalnoj medicini za čitav niz bolesti.Sadrži
aktivne tvari arbutin,hidrokinom,glikozide,tanine,saponine i mineralne tvari.Poznat je kao dobro
sredstvo za čišćenje krvi,za izlučivanje mokraće te za liječenje bubrežnih i mokraćnih
kamenaca.Ipak,najrašireniju primjenu je našao u liječenju reume i gihta.Vrijesak se može
upotrebljavati kao začin brojnim jelima,kao što su mahune,svježi sir,sir sa salamom,sir s
lukom,prgice,ali i u brojnim drugim jelima.
Jedna čajna kašičica suhih listića i cvjetova vrijeska prelije se s dva i pol dl uzavrele vode.Drži se
poklopljeno desetak minuta,procijedi i zasladi medom.Pije se tri puta dnevno po jedna šoljica,poslije
jela.Posljednja šoljica čaja popije se prije spavanja.Učinak se povećava ako se vrijesku dodaju
ruzmarin i pitoma nana.
Protiv nesanice dobra je čajna mješavina s vrijeskom.Jednu čajnu kašičicu listova vrijeska,kamilice i
majčine dušice,u jednakim omjerima,preliti s dva dl kipuće vode.Držati poklopljeno 10
minuta,ocijediti i zasladiti kašičicom meda.Šoljicu tog čaja treba piti prije spavanja.
Za dobar san preporučuje se pod jastuk staviti lanenu vrećicu ispunjenu listićima vrijeska i lavande.
Vrijesak se u mediteranskoj kuhinji koristi kao začinska biljka,naročito u pripremi divljači i ribe.Može
se posuti po svakom pečenju janjećeg i mesa od peradi.Uz ostale mediteranske biljke,dodaje se kao
začin i pizzama jer daje karakterističan miris i okus.Vrijesak se može koristiti i kao začin u jelima kao
što su mahune,svježi sir,sir sa lukom i drugim jelima.U Njemačkoj vrijesak koriste kao začin za grah i
kobasice,pa ga nazivaju Bohnenkraut ili Wurstkraut.
Med od vrijeska tamnožute je boje,slabog mirisa i specifičnog okusa.Kristalizacija meda od vrijeska
traje dva do tri mjeseca.Preporučuje se uzimanje meda od vrijeska kod reumatskih oboljenja,bolesti
mokraćnih puteva i bolesti bubrega.Najbolje je med konzumirati rastopljen u toplom čaju od kamilice
i šipka.
Izvor:Zdravlje& bilje 2018.
Mediart j.d.o.o.