Osnova hidžretskog kalendara je astronomska vidljivost mlađaka.Prvi dio(alaturka) hidžretskog mjeseca počinje onu večer(akšam) iza mjene Mjeseca,kad mlađak prvi put zađe poslije Sunca.
Tablice daju čas mijene,dob(starost) Mjeseca u času Sunčeva zalaza,debljinu Mjesečeva srpa i astronomsku vidljivost.Dob Mjeseca je vremenska razlika između akšama i mijene.Debljina srpa je ugao,mjeren u lučnim sekundama(“),čpod kojim se u akšam vidi najdeblji dio mlađaka.Astronomska vidljivost nam kazuje,za koliko minuta zalazi Mjesec prije(-) odnosno iza(+) Sunca.
VAKTIJE-su rađene po šerijatskim propisima i zavedenoj praksi,u srednjoevropskom vremenu.
PODNE(zuhr) nastupa jednu minutu iza prolaza središta Sunca kroz meridijan dotičnog mjesta.Toliko otprilike vremena(1 min) treba,da se središte Sunca pomakne iz ravnine meridijana za polovinu širine(radius) Sunca,pa da se primijeti prelaz sjene nekog predmeta na istočnu stranu meridijana.
IĆINDIJA(ast) počinje,kada se vodoravna podnevna sjena So uspravna predmeta dužine 1 poveća za dužinu samog predmeta tj.kad bude dužina vodoravne sjene S=So+ 1.To je prva ićindija,koja se kod nas klanja.Druga ićindija nastaje kasnije:kada se vodoravna podnevna sjena So uspravna predmeta dužine 1 poveća za dvije dužine predmeta tj.kad bude dužina vodoravne sjene S=So+2.
ZALAZAK SUNCA je početak akšamskog vremena(magrib).Vrijeme zalaska je rađeno s horizontalnom refrakcijom od 34 min. i prividnim radiusom Sunca od 16 min,kao i u drugim astronomskim godišnjacima,s tom razlikom,što je u ovom takvimu dodana još srednja vremenska depresija horizonta od 6 minuta kroz čitavu godinu i za sva mjesta u našoj državi.
To znači:u našim vaktijama je zalazak Sunca stalno za 6 minuta kasniji nego u drugim astronomskim kalendarima.Toliko vremena,otprilike,u doba najveće godišnje vremenske depresije(ljetni solsticij)treba čekati u našim krajevima,dok Sunce,koje je već zašlo u jednom mjestu,zađe i na 800 m visoku(relativno) susjednom brdu,koje se vidi iz tog mjesta.
JACIJA(iša*) nastaje,kada se središte Sunca spusti 17* ispod zapadnog horizonta.To je prva jacija,koja se kod nas klanja.Druga jacija nastupa kasnije,kada se središte Sunca spusti 19* ispod zapadnog horizonta.
ZORA(fedžr) pada u vrijeme,kad se središte Sunca nalazi 19* ispod istočnog horizonta.Dnevni post(imsak) počinje neposredno prije a SABAHSKO vrijem(fedžr) neposredno iza zore.
IZLAZAK SUNCA je as prestanka sabahskog vremena,a računat je s istim temkinom kao i zalazak,tj. u našim je vaktijama Sunčev izlzak 6 minuta ranije nego u ostalim astronomskim godišnjicama.
VRIJEME BAJRAM-NAMAZA počinje 45 minuta iza Sunčeva izlaska.
Dopuna je broj sati i minuta,koji dopunjuju vrijeme zalaska Sunca na 12 sati.Ako se ova dopuna doda srednjoevropskom vremenu nekog časa,dobit će se alaturka vrijeme toga časa,mjereno od posljednjeg zalaska Sunca.
DUŽINA DANA je vrijeme od izlaska do zalaska Sunca i ona je u našem takvimu za 12 minuta veća nego u drugim astronomskim kalendarima.(Takvim za 1959 g.hidžretsku 1378/79)
Izvor:Islamski kalendar i astronomija.Priredio Enes Kujundžić(SA)1991.g.