BOSANČICA—OMILJENO PISMO BOSANSKIH FRANJEVACA I MUSLIMANA

bosancica2U naučnoj literaturi se,pored ostalog navodi:

„Šireći se od 10.vijeka sa istoka,iz Bugarske,val ćirilice zahvatio je i dio bosanskog područja,gdje se razvio u poseban oblik i posebnu varijantu ćirilice sa primjesama glagoljice i latinice.To pismo ima svoj osobiti duktus,odbacuje stilska slova,a uvodi nove znakove za svoj jezik,te se oblikom i pravopisom razlikuje od bugarske i srpske ćirilice.“

Broj spomenika pisanih bosančicom veći je i raznovrsniji u odnosu na spomenike pisane glagoljicom,jer veliki broj njih je u pojedinim periodima prepisivan sa bosanske glagoljice na bosančicu.

Mnogi spomenici pisani u Bosni,rukopisni i ostali,uništavani su u višestoljetnom procjepu između Istoka i Zapada,mađarske invazije,poslije osmanlijskog prisustva u Bosni…

Najstariji spomenik pisan bosančicom je HUMAČKA PLOČA(10.vijek).Ovim pismom napisana je i POVELJA KULINA BANA 1189.godine,a bosančicom su pisani i nadgrobni i ktitorski epigrafi u Travuniji i srednjoj Bosni,MIROSLAVLJEVO JEVANĐELJE(12.vijek),crkveni i svjetovni rukopisi sa brojnim elementima čistog i „živog“ narodnog govora,nekanonski tekstovi(apokrifi,molitve),zapisi,povelje,diplomatska pisma…

U 14.vijeku sa stasavanjem Crkve bosanske došlo je i do procvata pismenosti,kulture i stvaralaštva na bosančici.

Na bosančici su pisani i Povaljski prag na ostrvu Braču 1184.godine,listina omiškog kneza Đure Kačića Dubrovniku 1278. i Povaljska listina iz 1250.,Poljički statut iz 1440.godine i mnogo drugih tekstova.

Brojni su i natpisi na stećcima,a poznat je i prepis Ljetopisa popa Dukljanina

Od 16. do 18. vijeka bosanski franjevci su bosančicom štampali oko 40 knjiga.Osim u Bosni,njome se pisalo i u Dubrovniku,Makedoniji,Krajini,na ostrvima i u pojedinim sjevernim krajevima Hrvatske.Kod bosanskih franjevaca bosančica se zadržala sve do polovine 19.vijeka,a kod mnogih muslimanskih porodica u Bosni korištena je i u proteklom stoljeću.

Izvor:Slobodna Bosna

5085 Posjeta 1 Posjeta danas