EL – ANDALUS
Za vrijeme arapskog carstva Andaluzija se prostirala na teritoriji cijelog Pirinejskog poluotoka, zauzimajući daleko veći prostor od današnje španske pokrajine Andaluzije.Na vrhuncu moći bilo je to područje koje je obuhvatalo današnji Portugal i gotovo cijelu Španiju.Boravak Arapa na tim prostorima(711-1492) ostavio je uticaj na kulturu,arhitekturu,način života…Nakon osvajanja i neposredne ovisnosti o Damasku,Andaluzijom su vladale brojne dinastije.
Maursko razdoblje u Španiji vrijeme je kulturnog procvata koji znatno nadmašuje evropski kulturni život.Pored arapskog pjeništva razvija se i muzika, a otvara se i veliki broj fakulteta i biblioteka.Razvijaju se medicina,geografija,botanika,filozofija…
Kordoba je bila glavno naučno,književno,filozofsko,intelektualno,umjetničko,trgovačko i ekonomsko središte,te je daleko nadmašivala slične gradove Evrope.
Danas je Andaluzija jedna od 17 španskih autonomnih zajednica.Druga je po površini i najmnogoljudnija autonomna španska pokrajina.Sevilja, sa 700.000 stanovnika,glavni je i najveći grad ove pokrajine.
KORDOBA
Emevije su prva dinastija nakon prve četvorice halifa.Osnivač i prvi vladar iz ove dinastije bio je Mu'avija,sin ebu-Sufjanov.Dolaskom Abasida na vlast 750. godine(krvna veza sa Poslanikom Muhammedom,s.a.w.s) okončana se vladavina emevijske dinastije.Preživio je samo Abd al-Rahman I.On je pobjegao s Arapskog poluostrva i nekoliko godina proveo u različitim zemljama Islamskog carstva.Dolaskom u Španiju osniva dinastiju koja je vladala Kordobom sve do 1031. godine.
Kordoba je osvojena 711. godine i podređena halifatu u Damasku.Od 756. godine to je nezavisan emirat,jer je Abd al-Rahman I odbio da prizna autoritet abasidskog halife.Vlast u ostatku Andaluzije(AL-Andalus) bila je samo formalna, sve do 912. godine i dolaska na vlast Abd al-Rahman III,koji sebe proglašava halifom,prekida nemire i sukobe.Za vrijeme njegove vladavine uspostavljena je vlast nad ostatkom emirata.Andaluzija tada postaje jedno od najvažnijih i najbogatijih središta islamske kulture i umjetnosti.U toku vladavine Emevija Kordoba je bila centar tkalačkog zanata i rezbarstva.U gradu je bila razvijena proizvodnja svile i kože, otvoreni ssu rudnici srebra i zlata, a dolazi i do zamaha u razvoju nauke,tehnologije i umjetnosti.Bilo je to doba visokog stepena kulture i obrazovanja.
SEVILJA
Sevilju su Arapi osvojili 712. godine.Glavni je grad današnje Andaluzije, nakon emevijskog halifata, poslije dinastije Almoravida i Almohada.Kroz grad teče rijeka Gvadalkivir koja se uliva u Atlanski okean.Najduža je rijeka u Andaluziji i druga rijeka po dužini u Španiji.Sevilja je doživjela procvat za vrijeme maurske dinastije.
GIRALDA
Giralda je bivši minaret džamije,danas zvonik katedrale,izgrađen 1198.godine po uzoru na minaret džamije Kutubija u Marakešu(Maroko).Gradnju je započeo arhitekta Ahmed ben Baso,a završio astronom i matematičar Ebu Muhammed Džanir ibn Eflah.U neposrednoj blizini katedrale je Reales Alkazares,kraljevska palača izvorno izgrađena u maurskom stilu,poslije nadograđivana baroknim i renesansnim dijelovima.
ALHAMBRA(Nasrid palače)
Gradnja Nasrid palača koja je sastavni dio Alhambre započeo je Ismail I,nastavio Jusuf I,a završio nakon više od 50 godina gradnje, Muhammed V.Korištene su za sjedište administracije,suda,protokola,za odmor i uživanje.
Sastoji se od Brodske i Dvorane ambasadora,tornja i predivnog dvorišta s ribnjakom.Dvorana ambasadora najveća je u palači i korištena je za službene prijeme.Kupola je remek-djelo drvorezbarstva i simbolizuje sedam nebesa s prijestoljem Gospodara svjetova(Arš).Toranj ima pet spratova.Na trećem su privatne sultanove odaje iz kojih se pruža pogled na Alhambru i okolinu.Dvorište s ribnjakom ima ulogu ogledala, a ime je dobilo po Mirti(Myrtles),grmolikoj biljci zasađenoj s obje strane ribnjaka.
LAVLJA PALAČA
Radove na palači počeo je Jusuf I,a nastavio njegov sin Muhamed V.Ljepota palače pokazuje nevjerovatnu senzibilnost i harmoniju.
Lavlje dvorište izgrađeno je u srcu palače za vrijeme vladavine sultana Muhameda V.Nekad je to bilo glavno dvorište Nasrid dinastije, a danas je jedan od najpoznatijih dijelova Alhambre.Ime je dobilo po mramornoj fontani s dvanaest lavova.Smatra se da dvanaest lavova predstavlja dvanaest mjeseci u godini, a kanal ispod fontane četiri dženetske rijeke.
Izvor:Adis Tanović& Lejla Tanović:Islamsko kulturno naslijeđe u Evropi,2017.
