Sarajevo je glavni i najveći grad Bosne i Hercegovine.Osnovao ga je 1462. godine osmanski zapovjednik Isa-beg Ishaković.Još 1462. godine u Sarajevu su izgrađeni prvi vodovod i javno kupatilo.
U gradskoj stambenoj arhitekturi u periodu nakon 15. vijeka u avlijama kuća dominiralo je zelenilo.Uz mahalske i čaršijske džamije tekla je voda iz česmi.
BAŠČARŠIJA
Na Baščaršiji se nalazi veliki broj objekata islamskog kulturnog naslijeđa:Baščaršijska i Gazi Husrev-begova džamija, Čekrekči Muslihudinova džamija,Rustem-pašin i Gazi Husrev-begov bezistan,Gazi Husrev-begova medresa i hanikah
Džamija Havadže Duraka,poznetija kao Baščaršijska, izgrađena je 1528. godine.Oko džamije je izgrađen harem kojeg krasi kaldrma i predivno uređena bašta sa šadrvanom.
Gazi Husrev-beg je rođen 1480. godine u Serezu(Sez), gdje je njegov otac bio sandžak-beg(namjesnik).Otac Gazi Husrev-begov Ferhad-beg bio je rodom iz Bosne a njegova majka princeza Seldžuka bila je kćerka sultana Bajazida II.
GAZI HUSREV-BEGOVA DŽAMIJA
- godine,u srcu Sarajeva, Gazi Husrev-beg, upravitelj Bosanskog sandžaka, sagradio je džamiju kao vakuf(zadužbinu)Džamija je po njemu i dobila ime:Gazi Husrev-begova.Gradili su je dubrovački majstori po projektu Adžem Esir Alija iz Tabriza.
Sahat-kula izgrađena je u 17. vijeku također kao zadužbina Gazi Husrev-bega.Današnji sat su 1875. iz Londona donijela dva sarajevska trgovca.Sat pokazuje vrijeme po lunarnom kalendaru, što je jedinstven slučaj u svijetu.
CAREVA DŽAMIJA
Današnja džamija izgrađena je 1566. godine.Prvobitno je bila izgrađena 1457. godine i izgorjela je u požaru.U izuzetno lijepo uređenom dvorištu su šadrvan i trijem.Iza džamije se nalazi mezar Isa-bega Ishakovića.Uz džamiju je izgrađen Isa-begov hamam, koji je bio najstarija javna banja u Sarajevu.Današnji hamam izgrađen je 1891. godine po projektu Josipa Vancaša.
KUĆA ALIJE ĐERZELEZA
Izgrađena je u 17. vijeku i smatra se najstarijom sačuvanom kućom u Sarajevu.Iznad kuće nalazi se Hadži Sinanova tekija, izgrađena sredinom 17.vijeka.Unutrašnjost tekije ukrašena je kaligrafskom dekoracijom.
ALIPAŠINA DŽAMIJA
Alipašina džamija je jedna od najljepših džamija u Bosni i Hercegovini.Izgrađena je 1561. godine u klasičnom istanbulkom stilu, kao zadužbina Hadim Ali-paše.U dvorištu se nalazi turbe i mali šadrvan.
STARI MOST MOSTAR
Građen je u periodu od 1557. do 1566. godine po nalogu sultana Sulejmana Veličanstvenog, po projektu Mimara Hajrudina mlađeg.Most su 9.novembra 1993. godine srušili pripadnici HVO-a.Obnovljen je 2004. godine po izvornom projektu.Uvršten je na UNESCO-ovu listu svjetske kulturne baštine.
BIŠĆEVIĆA KUĆA MOSTAR
Bišćevića kuća izgrađena je u 17. vijeku.Danas je to muzej koji se sastoji od tri sobe:spavaća,ženska(divanhana) i muška.Bišćevića ćošak soba stoji na dva stuba visine 12 metara.U dvorištu je fontana na kojoj se nalazi simbol islama, polumjesec sa zvijezdom.
KARAĐOZ-BEGOVA DŽAMIJA MOSTAR
Izgrađena je 1557. godine po projektu Kodže Mimar Sinana.Glavni vakif bio je Mehmed-beg Karađoz.Unutrašnjost džamije ukrašena je arabeskama i levhama.U posebnoj komori izložen je rukopis časnog Kur'ana iz 16. vijeka.
MOST MEHMED-PAŠE SOKOLOVIĆA(VIŠEGRAD)
Izgrađen je u periodu od 1571. do 1577. godine po projektu najpoznatijeg osmanskog arhitekte Kodže Mimar Sinana, na mjestu gdje je put povezivao Bosnu i Carigrad(Istanbul).Sastoji se 12 lučnih otvora.Tokom viševjekovne historije izdržao je nekoliko poplava.
FERHAD-PAŠINA DŽAMIJA(BANJA-LUKA)
Dvije najpoznatije gradske znamenitosti Ferhad-pašina džamija(Ferhadija) i džamija Hasana Tefterdara(Arnaudija) bile su uvrštene na UNESCO-ovu listu svjetske baštine(nulta kategorija kulturnog spomenika).Ferhadija je izgrađena 1579. godine u klasičnom osmanskom stilu.Jedan od najvrjednijih kulturno-historijskih spomenika orijentalne kulture u Bosni i Hercegovini.Uz džamiju se nalazila Sahat-kula koja je srušena zajedno sa džamijom 1993. godine.Obnovljena je 2016. godine po izvornom projektu.U neposrednoj blizini Ferhad-pašine džamije nalazila se džamija Hasana Tefterdara(Arnaudija) koja je 1595. godine također bila izgrađena u klasičnom osmanskom stilu.Njena obnova je još uvijek u početnoj fazi.
Izvor:Islamsko kulturno naslijeđe u Evropi(Adis Tanović) 2017.(Štampa:Grafotisak.Grude)